FARKLI ilçelerde bulunan döviz bürolarında euro ve dolar satış ve alış fiyatlarındaki değişimler dikkat çekti. Aynı ilçelerde bulunan döviz bürolarında bile fiyat farklılıkları görüldü. prof. Natalya Ketenci, “Turistik bölgelerde daha çok turist olduğu için talep olabilir. Talep olunca doların fiyatı da artıyor. Türkiye’de aslında pazarın geneline bakmak gerekiyor ve bu da oldu.” Tek para birimi olmak için. Döviz yükseliyorsa her yerde yükselmesi ya da düşmesi lazım. Döviz bürolarında spekülasyon var. Piyasa dışı satış var, bu yasal bir şey değil. Fırsatçı olabilir, aslında reel kur var” dedi.
İstanbul’daki bazı döviz bürolarının güncel döviz kurları ve birbirleri arasındaki fiyat değişimi dikkat çekiyor. Beyoğlu, Fatih ve Beşiktaş’taki farklı döviz bürolarında benzer zaman aralıklarında ABD dolarının satış fiyatı arasında 50 kuruş, alış fiyatı arasında ise 40 kuruş fark oluştu. Turistik bölgelerde fiyat farklılıklarının daha fazla olduğu gözlemlendi. Yeditepe Üniversitesi Ekonomi Bölüm Profesörü. Dr. Natalya Ketenci, son dönemde serbest döviz piyasasında yaşanan farklı fiyat uygulamalarını değerlendirdi.
BÜYÜK BİR FARK OLMAMALIDIR
Natalya Ketenci, ‘Para birimi her ne kadar serbest bir piyasa gibi görünse de aslında Türkiye’de kontrol altında. Bunun için farklı dalgalanmalar olabilir ve dalgalanmalar içerisinde çok farklı etkiler ortaya çıkar. Özellikle kısa vadeli etkiler için ‘spekülasyonlar’ var. Spekülasyon ne anlama geliyor, eğer para birimi çok düşükse o zaman almalısın, çok yüksekse satmalısın. O zaman kısa vadede ani spekülasyonlar olabilir. Turistik yerlerde daha çok turist olduğu için daha çok talep olabilir. Talep olunca doların fiyatı yükselir. Türkiye pazarına genel olarak bakmamız gerekiyor. Tek para birimi olması lazım, yükseliyorsa tüm döviz yerlerinde yükselmesi, düşüyorsa düşmesi lazım. Demek ki o döviz bürolarında spekülasyon ve piyasa dışı satışlar var. Bu aslında yasal değil. Bu fırsatçı olabilir. Çünkü aslında reel bir döviz kuru var, o kurdan satmak veya almak gerekiyor. Çok büyük bir fark olmaması gerekir” dedi.
BİR YERDE 26 LİRAYA 19 LİRAYA SATILIYORSA BİZDE DENETİM SİSTEMİMİZ YOK DEMEKTİR.
Olağandışı fiyat uygulamalarının piyasayı olumsuz etkilediğini belirten Ketenci, “Yatırımcılar arasında panik var. Türkiye’de birkaç kez yaşadık, döviz kuru yükseldiğinde insanlar ve yatırımcılar paniğe kapılır. Döviz kuru daha fazla yükseleceği için alıma başlıyor. Mesela 1.5 yıl önce biliyoruz ki bir çok kişi kredi bile çekti panik yaratıldığı için dolar fiyatı 30’a çıkacaktı. İnsanlar panikledi ve almaya başladı. Panik geçtikten sonra fiyat düştü. Şimdiye kadar hiç 30’a ulaşmadı. Ofisler bakkallar gibi olmamalı, aslında denetimler kesinlikle gerekli. Yani 100 metrede 70 kuruş fark varsa veya bir yerde 19 liraya, bir yerde 26 liraya satılıyorsa bizde düzgün bir denetim sistemi yok demektir. Panik yapmamalıyız, herkes dolar alıyor ve ben de yapmalıyım. Biraz daha sakin olmalısın. Örneğin, seçim döneminde belirsizlik ortaya çıkıyor. Yatırımcılar sakin kalabilir veya biraz geri çekilebilir. Vatandaşlar için en değerli olan; Her yerden bilgi alıp uygulamak gerekmiyor. Çünkü çok farklı bilgiler geliyor, spekülasyonlar yapılıyor ve bu da tabii ki panik yaratıyor” dedi.
